Transseksualizm F64.0 - Zaburzenie Identyfikacji Płciowej

Kryteria rozpoznania: Istotą transseksualizmu jest niezgodność pomiędzy biologicznymi wyznacznikami płci i płcią socjalną, a psychicznym poczuciem płci, identyfikacją płciową. Transseksualizm cechuje się trwałym dążeniem do zmiany płci biologicznej i metrykalnej. Pragnieniem życia i uzyskania akceptacji jako osoba płci odmiennej. Brak zadowolenia z powodu posiadanych anatomicznych cech płciowych i poczucie ich nieprawidłowości.

Chęć poddania się leczeniu hormonalnemu lub operacyjnemu w celu upodobnienia swojego ciała jak to możliwe do płci preferowanej. Odrzucenie roli wynikającej z płci biologicznej, tożsamość transseksualna utrzymuje się stale przez minimum 2 lata. Wykluczyć trzeba przyczyny zaburzeń identyfikacji płciowej z powodu zaburzeń psychicznych, interseksualizmu, zaburzeń genetycznych, chromosomalnych.

Diagnostyka transseksualizmu: wywiad seksuologiczny, badanie ginekologiczne (K/M)lub andrologiczne (M/K), badania dodatkowe (ustalenie płci genetycznej, badania hormonalne, EEG), badania psychologiczne (MMPI, Kwestion do badania transseksualizmu, Kwestion identyfikacji płciowej), własny pisemny raport pacjenta, konsultacja psychiatryczna, diagnostyka różnicowa: transwestytyzm, homoseksualizm, psychopatia, choroba psychiczna, zaburzenia rozrostowe w OUN.

Transseksualizm typu K/M; objawy, kryteria rozpoznania, etiologia.

Objawy: Dziewczynka bawi się jak chłopiec, wyobraża sobie, że jest mężczyzną, upieranie się przy noszeniu wyłącznie strojów typowo męskich, odmowa przyjmowania pozycji siedzącej podczas oddawania moczu; zapewnienia, że ma lub wyrośnie jej prącie; nieakceptowanie powiększających się piersi i menstruacji, a także wyraźna awersja wobec typowo kobiecych ubiorów, osobowość narcystyczna, częste stosunki płciowe, satysfakcja „genitalna“, dominacja nad partnerami, cechy sadystyczne. Silne poczucie nieadekwatności swojego ciała i niechęć do narządów płciowych Przebieranie ma służyć poczuciu przynależności do płci przeciwnej Pragnienie trwałej zmiany płci jest bardzo silne.

Etiologia: dwie grupy przyczyn-determinanty psychospołeczne (środowisko rodzinne, nieprawidłowa relacja rodzic-dziecko, niezadowolenie rodziców z płci dziecka, wychowanie w pomijaniu biologicznej płci dziecka, negatywne relacje z matką, wykorzystanie seksualne, związki kazirodcze, rodzice tolerujący lub lekceważący zaburzenia identyfikacji we wczesnym wieku) i kulturowe oraz determinanty biologiczne (zaburzenia gospodarki neurohormonalnej w okresie prenatalnym). Najczęściej w literaturze przywołuje się hipotezę polietiologii transseksualizmu.

Transseksualizm typu M/K; objawy, kryteria rozpoznania, etiologia.

Objawy: chłopiec bawi się jak dziewczynka, wyobraża sobie, że jest kobietą, przebieranie się w stroje dziewczęce lub pozorowanie ubioru dziewczęcego, unika bójek, unika gier wymagających rywalizacji, odczuwa niechęć do zachodzących zmian fizycznych, twierdzenie, że prącie lub jądra są odrażające lub znikną, lub też przekonanie, że lepiej byłoby nie mieć prącia; niechęć wobec brutalnych zabaw, typowo męskich gier, zabawek i form aktywności , poszukuje identyfikacji z płcią żeńską, osobowość narcystyczna, silne potrzeby i aktywność seksualna, cechy masochistyczne. Silne poczucie nieadekwatności swojego ciała i niechęć do narządów płciowych Przebieranie ma służyć poczuciu przynależności do płci przeciwnej Pragnienie trwałej zmiany płci jest bardzo silne.

Etiologia: dwie grupy przyczyn-determinanty psychospołeczne (środowisko rodzinne, nieprawidłowa relacja rodzic-dziecko, niezadowolenie rodziców z płci dziecka, wychowanie w pomijaniu biologicznej płci dziecka, negatywne relacje syna z ojcem, identyfikacja z matką, nadmierna więź uczuciowa matki z synem, wykorzystanie seksualne, związki kazirodcze, rodzice tolerujący lub lekceważący zaburzenia identyfikacji we wczesnym wieku) i kulturowe oraz determinanty biologiczne (zaburzenia gospodarki neurohormonalnej w okresie prenatalnym). Najczęściej w literaturze przywołuje się hipotezę polietiologii transseksualizmu.

Leczenie transseksualizmu typu M/K.

1 Badanie komisyjne. Diagnoza psychologiczno – psychiatryczno - seksuologiczna, Psychologiczna: płeć psychologiczna (zespół dezaprobaty płci), osobowość (psychopatyczna, borderline), psychiatryczna (psychoza, zmiany organiczne), badanie somatyczne: urologiczno-andrologiczne, poziom hormonów (prolaktyny, estradiolu, testosteronu), bad EEG, ustalenie kariptypu, ciałek Barra,

2 Test realnego życia w roli kobiety. Przyjęcie społecznej roli płci na dwa lata. Sprawdzenie, czy potrafi funkcjonować, jest to satysfakcjonujące i zgodne z wyobrażeniami. Obejmuje też funkcjonowanie w sferze erotycznej.

3 Leczenie hormonalne. W trakcie Testu Realnego Życia. Podaje się estrogeny i progesteron, który powoduje przyrost tkanki tłuszczowej w okolicach bioder i piersi, zmniejsza się masa mięśniowa. Hamuje wytwarzanie plemników, zmniejszeniu ulegają jądra.

4 Zmiana metryki urodzenia. Pozywa się rodziców, jako osoby, które po urodzeniu źle określiły płeć dziecka.

5 Usunięcie jąder i prącia oraz wytworzenie pochwy. Do momentu zabiegów chirurgicznych proces terapeutyczny jest odwracalny.

Chirurgiczne leczenie stosowane w leczeniu transseksualizmu.

M/K - kolejność zabiegów:

- kastracja

- wytworzenie sztucznej pochwy

K/M

- mastektomia,

- histerektomia,

- kolpektomia,

- modelowanie futerału na protezę prącia z górnych 1/3 warg sromowych większych, z pozostałych 2/3 warg sromowych większych wytwarza się torebkę na silikonowe protezy jąder.

Pierwszą, którą opisano operacyjną zmianę płci przeprowadzono w 1930 roku w Niemczech. Pacjent był dwukrotnie operowany. Pierwszą operacją była prawdopodobnie amputacja zewnętrznych narządów płciowych. Druga polegała między innymi na implantacji jajnika. W kilka tygodni po tym drugim zabiegu pacjent zmarł. Należy przypuszczać, że zmarł z powodu autoimmunizacji.

W przypadku zakwalifikowania pacjenta do operacyjnej zmiany płci konieczne jest wyjaśnienie mu procedury chirurgicznej. Należy go także zapoznać ze skutkami ubocznymi tej procedury, ponieważ technika operacyjnej zmiany płci nie jest jeszcze doskonała.

Pooperacyjna zdolność do przeżyć seksualnych u transseksualnych mężczyzn (M/K) zależy od metody chirurgicznej stosowanej przy wytwarzaniu pochwy ze skóry prącia i moszny (tzn. od tego, w jakim stopniu nerwy wrażliwości płciowej pozostały nietknięte podczas operacji) i od stosowania hormonów płciowych. Oczywiście operowani pacjenci nie mogą już osiągnąć orgazmu związanego z wytryskiem nasienia. Nie odczuwają jednak żalu, gdyż w zamian zyskują zadowolenie, dostarczając satysfakcji seksualnej swoim męskim partnerom.

Przeżywanie orgazmu może być odczuwane tylko jako „ciepło przechodzące przez całe ciało". Nowo wytworzona pochwa zazwyczaj pozwala partnerom na satysfakcjonujące współżycie płciowe. Przejmuje ona też funkcję wydzielniczą i wydziela śluz powodujący w stanach podniecenia płciowego zwilżanie się jej ścianek.

Chirurgiczna zmiana płci w przypadku transseksualnych kobiet (K/M) obejmuje pomniejszenie lub całkowite usunięcie piersi, usunięcie jajników oraz jajowodów i macicy. W zakresie wytwarzania zewnętrznych narządów płciowych (prącia) istnieją różne procedury chirurgiczne.

Wszystkie one są znacznie trudniejsze niż procedura wytwarzania pochwy u transseksualnych mężczyzn i niestety często jeszcze dają mniej zadowalający wynik końcowy. Niezależnie od tego, którą z procedur chirurgicznych się wybierze, życie płciowe bez stosowania protezy będzie utrudnione. Mimo to odczucia erotyczne i orgazm pozostają takie same, ponieważ łechtaczka zawsze się znajduje u nasady nowo utworzonego prącia.

W Polsce pierwszą operację zmiany płci przeprowadzono w szpitalu kolejowym w Międzylesiu k/Warszawy w 1963 roku; pacjentem był transseksualny mężczyzna. Na podstawie wstępnej oceny wyników leczenia można stwierdzić, że mimo iż u transseksualnych kobiet cała procedura chirurgiczna jest bardziej skomplikowana, rokowania są lepsze niż u transseksualnych mężczyzn.

Poza tym potwierdza się pewna prawda psychologiczna, że osoby dobrze przystosowane społecznie przed operacją, zazwyczaj dobrze przystosowują się do nowej sytuacji zaistniałej po zabiegu. Natomiast osoby ze złym przystosowaniem społecznym przed leczeniem chirurgicznym rzadko po zmianie płci stają się lepiej przystosowane, choć po zabiegu deklarują, że jest im znacznie łatwiej żyć. Jeśli chodzi o życie seksualne po leczeniu chirurgicznym, nie mamy dotychczas pełnego rozeznania w tym zakresie, ale wyniki dotychczasowych operacji są obiecujące.

Trzeba pamiętać, że leczenie stosowane w przypadku transseksualizmu jest „leczeniem objawowym", właściwie zmierzającym do upodobnienia danej osoby do płci odmiennej, a nie rzeczywistą zmianą płci, włącznie z odwzorowaniem całego aparatu rozrodczego właściwego danej płci. Nieznana przyczyna transseksualizmu sprawia, że nie opracowano jeszcze właściwej metody leczenia i zapobiegania temu zjawisku.

TransSeksualizm