Kazirodztwo
Co to jest kazirodztwo?
Utrzymywanie stosunków seksualnych między członkami rodziny; seksualna aktywność pomiędzy członkami rodziny. Zachowanie seksualne w stosunku do osoby blisko spokrewnionej.
Kazirodztwo – przestępstwo polegające na dopuszczeniu się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry.
Stypizowane w art. 201 Kodeksu karnego z 1997 jako występek. Czyn zabroniony również w kodeksach karnych z 1969 i z 1932 roku.
Przepis karny:
USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
(Dz. U. z dnia 2 sierpnia 1997 r.)
Art. 201 [Kazirodztwo] Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Typy sprawców w rodzinie kazirodczej
Według Marii Beisert:
Sprawca psychopatyczny
Sprawca regresywny
Sprawca Psychopatyczny:
- Jego seksualność jest niedojrzała i nastawiona na ciągłe potwierdzanie własnej doskonałości, nieograniczonych możliwości i nieograniczonej władzy
- W kontaktach seksualnych nie przejawia empatii, zdolności uczenia się, nie odczuwa lęku.
- Dziecko nie jest obiektem preferowanym, a jedynie obiektem zastępczego zaspokajania potrzeb, wyładowania agresji,
- Wykorzystanie seksualne polega zwykle na kontakcie fizycznym (intra- i ekstragenitalnym) nacechowanym przemocą. Stąd ślady działania sprawcy mają wyraźny charakter (uszkodzenia ciała)
Sprawca Regresywny:
- Jego działanie jest znacznie mniej dojrzałe niż sprawcy psychopatycznego.
- Naznaczone jest lękiem przed dojrzałą kobietą, przed agresją i separacją.
- Dziecko nie jest jedynym obiektem, na który ojciec reaguje seksualnie, ale obiektem preferowanym, bo poziom bezpieczeństwa, który stwarza, jest znacznie wyższy niż osiągany w towarzystwie dorosłej partnerki.
- Ofiarami są głównie dzieci młodsze (nie zdradzające objawów zbliżającego się pokwitania), bo tylko ich niska orientacja w sytuacji pozwala na manipulacje dzieckiem bez ryzyka.
- Wykorzystaniu rzadko towarzyszy przemoc fizyczna. Kontakty seksualne mają najczęściej charakter ekstragenitalny.
Cechy matki w rodzinie kazirodczej ze sprawcą regresywnym:
- na zewnątrz: stanowcza i dominująca,
- nie akceptuje własnej kobiecości, jest niedojrzała seksualnie,
- potrzebę seksualną wykorzystuje dla związania ze sobą mężczyzny,
- jej opieka nad mężem może mieć charakter kompulsywnej kontroli, z cechami agresji i wrogości.
Czterofazowa dynamika rozwoju patologii w rodzinie kazirodczej ze sprawcą regresywnym
1. Faza doboru uczestników.
konflikt emocjonalno-seksualny powstały między partnerami na początku trwania ich związku
Mężczyzna na skutek odniesionych wczesnodziecięcych urazów, ma trudności z zaspokajaniem własnych potrzeb lub trudności z utworzeniem dojrzałej, więzi z drugim człowiekiem.
Demonstruje zainteresowanie kontaktami seksualnymi. Zaspokaja potrzebę seksualną kobiety.
Okres poprzedzający małżeństwo nie trwa długo. Decyduje o tym ze strony mężczyzny chęć jak najszybszego nawiązania silnej więzi, konkurencyjnej wobec ograniczającej go więzi z matką.
Sam fakt związania się małżeństwem wydaje się ważniejszy niż osoba małżonka.
2. Faza formułowania wymagań i ustalani reguł.
Mężczyzna, ze względu na słabe umiejętności troszczenia się o siebie, życzy sobie łagodnego i czułego kierownictwa.
Dąży do stworzenia związku, w którym kobieta będzie zdolna do pełnego odzwierciedlania jego potrzeb i wypełnienia jego życia, do związku przypominającego relację matka-dziecko.
Na tym etapie trwania małżeństwa kobieta chętnie przejmuje władzę.
Ten etap trwa zwykle krótko, od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy. Już na samym jego początku pojawiają się zapowiedzi przyszłego konfliktu.
Mężczyzna stara się brak zainteresowania współżyciem seksualnym umotywować czynnikami zewnętrznymi (ciąża, poród, zmęczenie, rozłąka).
3. Faza frustracji i jawnego konfliktu.
Urodzenie się dziecka zmienia sytuację rodzinną i zwiększa stopień niezadowolenia partnerów z małżeństwa.
Oboje rodzice ujawniają niedojrzałość do pełnienia funkcji rodzicielskiej.
Mężczyzna wymaga od żony troski, a otrzymuje agresywne żądanie spełnienia jej potrzeby seksualnej. Reaguje lękiem i wycofaniem się do roli ojca zajętego dzieckiem.
Mężczyzna woli ograniczyć kontakt seksualny niż podejmować ryzyko nowych doświadczeń.
Żona oczekuje, że mąż potwierdzi jej kobiecość i po okresie połogu podejmie współżycie seksualne. Sfrustrowany mężczyzna nie ma zamiaru tego robić, ale chętnie wypełnia obowiązki ojcowskie.
4. Faza zamknięcia kazirodczego układu.
Na tym etapie funkcjonowania rodziny każde z partnerów stara się przede wszystkim zapobiec własnej frustracji. Ojciec czyni to poprzez nawiązanie ścisłego związku z dzieckiem, który z czasem przybiera postać koalicji.
Paradoksalnie, zachowanie obu małżonków może być pozytywnie oceniane przez otoczenie.
W tym momencie wzrasta szansa na uruchomienie zachowań kazirodczych. Zapowiada je silny związek ojca z córką, w którym oferuje jej całkowite oddanie i czułość.
Kazirodztwu sprzyjają cechy ojca, takie jak nieumiejętność jasnego określenia granic między sobą a innymi, a także nieumiejętność brania odpowiedzialności za ich przestrzeganie.
Ryzyko czynów kazirodczych pojawia się później, około 3. roku życia córki. Składają się na to trzy czynniki: rosnąca frustracja seksualna ojca, edypalne zainteresowanie seksualnością występujące u dziewczynki oraz wzrastająca agresja matki.
Ojciec (nieświadomie) odbiera ukrytą odmowę matki (która nie widzi potrzeby pomocy córce) i interpretuje ją jako przyzwolenie dla swoich działań. Jego związek z córką się umacnia. Frustracja seksualna ojca spada.
Zaburzenia systemu kazirodczego
Jeżeli ojciec wykorzystujący dziecko ma cechy sprawcy regresywnego, układ kazirodczy nie utrzyma się zbyt długo, gdyż jest on zagrożony przez trzy przyczyny: interwencję matki, dorastanie dziecka i porzucenie relacji przez ojca;
Interwencję matki w celu zamknięcia takiego układu mogą uruchomić takie przyczyny jak: wysoki poziom frustracji seksualnej, niezdolność męża do wypełniania innych zadań rodzinnych (np. utrata pracy), poznanie innego mężczyzny. (Jednak matka kieruje się tutaj tylko i wyłącznie obroną własnej osoby przed sytuacją trudną, nie do zniesienia dla niej). Dziecko korzysta przy okazji;
Drugą przyczyną zburzenia kazirodczego systemu jest proces dojrzewania seksualnego dziewczynki. Dla ojca, który boi się dojrzałej kobiety, zagrażająca staje się utrata przez córkę cech niewinnego i ufnego dziecka.
Trzeci powód rozpadu kazirodczego systemu pochodzi od ojca. Zdarza się rzadko. Sporadycznie świadomość krzywdy uczynionej dziecku, a jednocześnie świadomość bezradności wobec patologii, powoduje, że ojciec sam wycofuje się z relacji i prosi o profesjonalną pomoc. Ponieważ ojcowie regresywni mają trudności z odpowiedzialnością za własne czyny i oceną swoich działań, stosunkowo rzadko sami przerywają patologiczny układ.
Dzieci stosunkowo często są wybierane na partnerów seksualnych przez osobników dorosłych.
Jak wynika z przeglądu literatury znaczny odsetek populacji dorosłych (nawet do 30%) przeżyło w dzieciństwie kontakt seksualny z dorosłym.
Najczęściej ta dorosła osoba wywodzi się z kręgu najbliższych znajomych bądź rodziny (około 90% kontaktów seksualnych dzieci).
Czyny pedofilne popełniają mężczyźni bądź nie mający dewiacji seksualnych (kontakty seksualne zastępcze) bądź dewianci pedofilni (kontakty seksualne preferencyjne).
Mężczyźni bez dewiacji, podejmujący kontakt seksualny z dzieckiem, są liczniejsi niż dewianci seksualni wchodzący w taką interakcję seksualną z dzieckiem (w badanej przez autorów populacji odpowiednio 62% i 38%).
Tym niemniej czynów pedofilnych znacznie częściej (70% analizowanych przez autorów czynów) dokonują dewianci niż niedewianci.
Niepośrednią rolę wyzwalającą zachowanie pedofila odgrywa alkohol. W 50% przypadków osobnicy podejmujący kontakt seksualny z dzieckiem są po prostu po spożyciu alkoholu.
Konsekwencje psychologiczne i medyczne dla dziecka wynikające z przebytego kontaktu seksualnego z dorosłym mogą być bardzo poważne. Zarówno te wczesne, ujawniające się po przeżytym kontakcie jak i te późne, mogą negatywnie rzutować na całe życie dziecka a później dorosłego.
Brak jest aktualnie przesłanek, aby można było przewidzieć konsekwencje szczególnie psychologiczne przeżytego przez dziecko kontaktu seksualnego z dorosłym. W świetle naszej wiedzy na ten temat należy uznać, że kontakt seksualny z osobą dorosłą niesie dla dziecka duże potencjalne zagrożenie dla jego zdrowia.
Pomijając wszelkie inne przesłanki (np. prawne) to z punktu widzenia zdrowia psychicznego i fizycznego dziecko winno być chronione przed kontaktami seksualnymi z osobą dorosłą. Konsekwencje urazu psychicznego mogą być dla dziecka poważniejsze od urazu fizycznego.
Dziecko, które zostało zaangażowane w interakcję seksualną z dorosłym winno być objęte opieką medyczną i psychologiczną.
Populacja osób dorosłych podejmujących kontakt seksualny z dzieckiem jest bardzo niejednolita co do motywacji, częstotliwości tych kontaktów itp.
Przy rozważaniach nad motywacją podejmowania kontaktów seksualnych z dzieckiem nasuwa się następujące pytanie: czy wszyscy pedofile (dewianci) są osobami popełniającymi czyny pedofilne? Pytanie jest bardziej teoretyczne, niż wynikające z naszej wiedzy empirycznej wiedzy na ten temat. Tym niemniej należy odpowiedzieć na nie przecząco.
Nie wszyscy pedofile muszą realizować swoje preferencje poprzez realne kontakty seksualne z dzieckiem. Ich aktywność może ograniczać się do fantazji erotycznych. Mogą również realizować swój popęd zgodnie z preferencjami, dobierając sobie na partnerów osoby dorosłe, ale z cechami dziecięcymi (niski wzrost, płaskie małe piersi, skąpe owłosienie łonowe itp.) lub zachowujące się jak dzieci (sposób ubierania się, rozmowy, niedojrzałość).
Pewnym jest, że sam fakt obecności dewiacji nie ogranicza kontroli zachowania seksualnego osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Może ona, tak jak osobnicy bez dewiacji, podejmować kontakt seksualny bądź powstrzymać się od niego.
Wśród populacji osób podejmujących kontakt seksualny z dzieckiem istnieją osobnicy, których zdolność kontroli swojego zachowania jest w mniejszym bądź większym stopniu obniżona. Należą do tej grupy mężczyźni z patologiczną formą dewiacji płciowej oraz mężczyźni z grupy nieprzystosowanych (np. z psychozą, otępieniem starczym, zmianami organicznymi C.U.N.)
Jak skutecznie zabezpieczyć dzieci przed kontaktami seksualnymi?
Jest to problem niezwykle trudny. Z drugiej jednak strony zdaniem niektórych autorów, 90% kontaktów pedofilnych jest podejmowana przez osobników rekrutujących się spośród znajomych lub najbliższej rodziny dziecka.
Można śmiało postawić hipotezę, że opinia publiczna nie zdaje sobie sprawy ze skali zjawiska zachowań pedofilnych ani z udziału w nim osób znajomych lub bardzo bliskich dziecka. Zwrócenie uwagi społecznej na to zjawisko z jednej strony uzmysłowi rodzicom, że nie tylko dewianci i obcy mogą podjąć kontakt seksualny z ich dzieckiem, z drugiej strony być może, zachęci część osobników mających motywację do zachowań pedofilnych do wizyty u seksuologa, psychologa bądź psychiatry.
Pedofilia a prawo polskie
O czynnościach seksualnych wobec małoletnich mówi Art. 200 par. 1 kodeksu karnego, który dotyczy małoletnich poniżej 15 roku życia i przewiduje karę od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.
Pojęcia związane ze skłonnościami seksualnymi osób dorosłych:
Nimfofilia – skłonność mężczyzn do dziewczynek, będących na pograniczu wieku dziecięcego i młodzieńczego.
Partenofilia – skłonność do osób, które nie przeszły jeszcze inicjacji seksualnej.
Hebefilia – skłonność do osób w okresie dojrzewania
Efebofilia (od greckiego éphebos – ten który zaczął pokwitać) – skłonność do osób w późnym okresie dojrzewania
Korofilia – skłonność dojrzałych kobiet do homoseksualnego kontaktu płciowego z młodymi partnerkami
